اسماعیل بخشی فعال کارگری و عضو سندیکای کارگران نیشکر هفت تپه است که نامش در پی اعتراضات کارگران این کارخانه بر سر زبان‌ها افتاد. آقای بخشی بارها توسط مزدوران جمهوری اسلامی مورد آزار و اذیت قرار گرفت، به زندان رفت و شکنجه شد اما هرگز از گفتن حقیقت هراس پیدا نکرده و از مبارزه خود دست نکشید. در این مقاله نگاهی خواهیم داشت به کنشگری‌های اسماعیل بخشی و به برجسته‌ترین اتفاقات در مسیر مبارزات او اشاره خواهیم کرد.
اسماعیل بخشی کیست؟
اسماعیل بخشی زاده ۱۳۶۲ در دزفول، متاهل و فارغ‌التحصیل رشته مکانیک ماشین‌آلات کشاورزی است. به عنوان نماینده سندیکای کارگری کارخانه نیشگر هفت تپه، تا کنون هدف اصلی او از کنشگری‌های کارگری اعاده حق کارگران این کارخانه، وادار کردن مقامات به پاسخگویی در مقابل خواسته‌های کارگران و همچنین بازگشت مالکیت کارخانه هفت تپه به دولت بوده است.
اعتصابات شرکت هفت تپه
فعالیت‌های مدنی اسماعیل بخشی با تجمعات شرکت نیشکر هفت تپه آغاز شد. در حالی که در دی ماه ۱۳۹۶ کارگران این کارخانه ۵ ماه حقوق دریافت نکرده بودند دست از کار کشیدند و در محوطه همین کارخانه دست به اعتصاب زدند. کارگران علاوه بر اعتراض به عدم پرداخت حقوق خود همچنین خواستار این شده بودند که با توجه به افزایش مشکلات این واحد پس از خصوصی سازی، مالکیت آن مجدد به بخش دولتی بازگردد. در جریان این اعتصابات، اسماعیل بخشی به عنوان نماینده سندیکای کارگری هفت تپه، در میان کارگران سخنرانی و بر خواسته‌های آنها تاکید کرد.
صحبت‌های #اسماعیل_بخشی، فعال کارگری در جریان یکی از تجمعات اعتراضی سال گذشته #کارگران شرکت نیشکر #هفت_تپه: "خوابن! اونی که کلید رو اینجوری کرد کجایی؟ شرکت رو چه جوری دادی؟ چهار تا کارگر رفتن خودشونو آتیش زدن، برای یک و دویست. لعنت به این زندگی".#مزه_شیرین_عدالت pic.twitter.com/wc692MLpiS
— خبرگزاری هرانا (@hra_news) September 7, 2019
حمله افراد نقاب دار به اسماعیل بخشی
بعد از سخنرانی در میان جمعیت کارگران، در مسیر خانه اسماعیل بخشی مورد حمله گروهی نقاب دار قرار گرفت. به نقل از رادیو فردا، آقای بخشی دوشنبه شب ۲۵ دی ۱۳۹۶، پس از پیاده شدن از سرویس شرکت و در حالی که راهی منزل خود در دزفول بود، مورد حمله افراد نا‌شناس قرار گرفت که این اتفاق به آسیب دیدن یک کتف او انجامید.
سندیکای کارگران نیشکر هفت‌تپه اشاره کرده است که این افراد، نقاب بر صورت داشتند و از دو اتوموبیل استفاده کرده‌اند. بنا بر روایت شاهدان عینی، حمله نقابداران به نماینده سندیکای کارگری هفت تپه با استفاده از «قمه» انجام شده بود و پس از آنکه اهالی محل متوجه حمله به او شدند، به کمکش شتافتند اما «حمله‌کنندگان با شلیک یک تیر هوایی موفق به فرار از محل شدند.» این حمله در شرایطی رخ داد که اسماعیل بخشی سه روز پیش از حادثه توسط یکی از سهامداران کارخانه به صورت مستقیم تهدید شده بود.
اولین دوره بازداشت اسماعیل بخشی
پانزدهم بهمن ماه ۱۳۹۶، زمانی که کارگران هفت تپه هنوز در اعتصاب بودند، ۳۴ نفر از آنها از جمله اسماعیل بخشی، با حمله نیروهای حکومتی به محوطه کارخانه بازداشت و به واحد پلیس امنیت شوش منتقل گردیدند. این بازداشت گروهی در شرایطی رخ داد که هیچ حکم بازداشتی از سوی نیروهای حکومتی ارائه نشده و بازداشت کارگران با هدف قبلی مبنی بر بر هم زدن تجمع آنها صورت گرفته بود.
اسماعیل بخشی و سایر بازداشتیان بعد از چند روز از بازداشت آزاد شدند اما برای او و سه تن دیگر از کارگران یعنی قربان علیپور، کرامت پام و رحیم بسحاق پرونده قضایی تشکیل شده و این افراد براساس آنچه «شکایت کارفرمای خصوصی شرکت نیشکر هفت تپه و گزارش پلیس امنیت» اعلام شده بود پانزدهم اسفند ۹۶ به اتهام اخلال در نظم عمومی از طریق شرکت در تجمع ۱۶ اسفند و شرکت در ضرب‌وجرح عمدی» رئیس هیئت مدیره هفت تپه به شعبه سوم دادیاری دادگستری شوش معرفی شدند. در اردیبهشت ماه ۱۳۹۷ برای کارگران احضار شده ازجمله اسماعیل بخشی قرار کفالت ۱۰۰ میلیون ریالی صادر شد.
دومین دوره بازداشت اسماعیل بخشی
اسماعیل بخشی در بیست و هفتم آبان ۱۳۹۷ بار دیگر توسط نیروهای حکومتی بازداشت شده و به پلیس اطلاعات خوزستان منتقل شد. اسماعیل بخشی که به همراه سه نفر دیگر از همکاران خود و همچنین سپیده قلیان بازداشت شده بود، پیش از بازداشت در سخنانی از حضور نیروهای یگان ویژه در محوطه کارخانه نیشکر هفت تپه انتقاد کرده بود.
روز بعد از بازداشتی آقای بخشی، شمار بازداشتیان کارگران نیشکر هفت تپه ۱۹ نفر رسید و پس از این اتفاق سایر کارگران نیشکر هفت تپه برای آزادی بخشی و سایر بازداشتیان تجمع کردند. یکم آذر ماه ۱۳۹۷ همه کارگران بازداشتی هفت تپه به غیر از اسماعیل بخشی و سپیده قلیان از زندان آزاد شدند. همین مسئله سبب شد تا روز جمعه دوم آذر و در نوزدهمین روز اعتصاب، کارگران هفت تپه با تجمع در مقابل فرمانداری و حضور درنماز جمعه شوش خواستار آزادی اسماعیل بخشی و سپیده قلیان شوند.
شکنجه اسماعیل بخشی و انتقال وی به بیمارستان
پنج شنبه هفتم آذر ۱۳۹۷ سندیکای کارگری هفت تپه از شکنجه شدید اسماعیل بخشی و انتقال به یکی از بیمارستان‌های تحت مدیریت سپاه خبر داد. براساس این خبر، آقای بخشی در حدی شکنجه شده بود که ماموران حکومتی مجبور شدند او را به دلیل خون ریزی معده به بیمارستان منتقل کنند.
آزادی از زندان
بیست و یکم آذر ماه ۱۳۹۷ سندیکای کارگران شرکت نیشکر هفت‌تپه در کانال تلگرامی خود از آزادی اسماعیل بخشی، نماینده کارگران این شرکت، خبر داد. آزادی آقای بخشی در شرایطی رخ داد که او از نظر جسمی حال مساعدی نداشت و آثار شکنجه بر جسم او به وضوح دیده می‌شد.
روایت شکنجه و دعوت از وزیر اطلاعات برای مناظره زنده
اسماعیل بخشی پس از آزادی از زندان در چهاردم دی ۱۳۹۷ با انتشار پستی در اینستاگرام خود از شکنجه‌های سنگین ماموران گمنام امام زمان علیه خودش و سپیده قلیان خبر داد و از محمود علوی، وزیر اطلاعات وقت، خواست که در این مورد پاسخگو باشد. آقای بخشی در پست خود نوشت که تحت شدید‌ترین شکنجه‌های جسمی و روحی قرار گرفته است و با وجود آزادی هنوز آثار این شکنجه‌ها او را آزار داده و به همین دلیل به داروهای اعصاب و روان روی آورده است.
اسماعیل بخشی وزیر اطلاعات را برای پاسخگویی در این باره به یک مناظره زنده تلویزیونی دعوت کرد.
بعد از این پست اسماعیل بخشی، وکیل مدافع وی، فرزانه زیلابی، ۱۷ دی ۱۳۹۷ در مصاحبه با وب سایت «رویداد۲۴» گفت که موکلش از سوی «افراد مختلف» برای تکذیب سخنانش «تحت فشار» قرار دارد. روز هجدهم دی ماه نیز وزیر اطلاعات شکنجه اسماعیل بخشی را رد کرده و اعلام کرد که او در درگیری با ماموران آسیب دیده است و همچنین مدعی شد که آقای بخشی به حزب کمونیست کارگری وابسته است. این ادعا هم کمی بعد توسط حزب کارگری کمونیست ایران تکذیب شد.
محمود واعظی، رئیس دفتر حسن روحانی، رئیس جمهور وقت جمهوری اسلامی نیز مدعی شد که در پی گزارش وزیر اطلاعات مشخص شد که ادعای اسماعیل بخشی درباره شکنجه اش درست نبوده است و وزارت اطلاعات این حق را دارد که از اسماعیل بخشی شکایت کند!
اعترافات اجباری و سومین دوره بازداشت
۲۹ دی ماه ۱۳۹۷ صدا و سیمای جمهوری اسلامی برنامه‌ای به نام «طراحی سوخته» را پخش کرد و در آن سعی کرد علیه اسماعیل بخشی و سپیده قُلیان پرونده سازی کند. در این برنامه از عکس‌های جمعی عادی به عنوان مدرک علیه این دو نفر استفاده شد و آنها عناصر آموزش دیده وابسته به کشورهای خارجی معرفی شدند. اعترافات اجباری سپیده قُلیان و اسماعیل بخشی نیز در این برنامه از تلویزیون جمهوری اسلامی پخش شد که وجود تناقض‌های فراوان در این اعترافات واکنش‌های زیادی را در بین فعالان مدنی و کاربران فضای مجازی به همراه داشت.
یک روز بعد از پخش این برنامه، نیروهای حکومتی با حمله به خانه سپیده قُلیان و اسماعیل بخشی آنها را بازداشت کردند.
هفدهم بهمن ماه ۱۳۹۷ فرزانه زیلابی خبر داد سه اتهام جدید «نشر اکاذیب، فعالیت تبلیغی علیه نظام و توهین به مقامات» به اسماعیل بخشی‌تفهیم شده است.خانم زیلابی همچنین با اعلام این که از وکلای مورد تایید رئیس قوه قضائیه نیست، افزود که موکلش از دسترسی به وکیل انتخابی خود محروم است.
۲۸ بهمن ۱۳۹۷ دادستان شهرستان شوش دستور بازداشت مادر اسماعیل بخشی را بعد از پیگیری وضعیت فرزندش صادر کرد. رئیس اداره اطلاعات شوش نیز مادر اسماعیل بخشی را که در تجمعات کارگران هفت تپه حضور یافته بود، تهدید کرد.
پنجم اسفند ۱۳۹۷ فرزانه زیلابی اعلام کرد که موکلش به شدت زیر فشار است به گونه‌ای که امروز در حضور اعضای خانواده‌اش بیهوش شده و طبق اظهارات آنها مرگ فرزندشان را برای لحظاتی جلوی چشم خود می‌بینند و خوشبختانه دوباره به هوش می‌آید.
هشتم اردیبهشت ۱۳۹۸ آقای اسماعیل بخشی به همراه سپیده قلیان و امیر امیرقلی، دیگر فعال مدنی و کارگری، از اهواز به زندان اوین تهران منتقل شدند. این سه نفر بعد از حدود دو ماه بازداشت در زندان اوین، دوازدهم مرداد ماه ۱۳۹۸ در شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب به ریاست «قاضی مقیسه» حاضر شدند.
اسماعیل بخشی به ۱۴ سال زندان محکوم شد
به نقل از رادیو فردا، کانال تلگرامی سندیکای کارگران نیشکر هفت تپه روز شنبه ۱۶ شهریور ۱۳۹۸ گزارش داد که دادگاه انقلاب تهران امروز حکم قضایی علیه اسماعیل بخشی را بدون وکیل وی به این فعال کارگری ابلاغ کرده که نشان می‌دهد دادگاه همه اتهامات وارده به او را تایید و در مجموع ۱۴ سال حکم زندان برایش صادر کرده است.
اتهامات آقای بخشی «اجتماع و تبانی به قصد اقدام علیه امنیت ملی»، «توهین به رهبری»، «نشر اکاذیب» و «فعالیت تبلیغی علیه نظام» عنوان شده که تنها از بابت اتهام اول ۷ سال حبس تعزیری برای او صادر شده که به نسبت دیگر احکام سنگین‌تر است و از این رو حکم ۷ سال زندان او اجرا خواهد شد.
آزادی اسماعیل بخشی با وثیقه ۷۵۰ میلیون تومانی
هشتم آبان ۱۳۹۸ کانال تلگرامی نیشکر هفت تپه خبر داد که اسماعیل بخشی با قرار وثیقه ۷۵۰ میلیون تومانی از زندان آزاد شده و در این باره نوشت:
«صدای ما آزاد شد».
صدور حکم نهایی و ۵ سال زندان برای اسماعیل بخشی
شنبه ۲۳ آذر دادگاه تجدیدنظر تهران با صدور احکام نهایی هفت فعال کارگری از جمله اسماعیل بخشی هریک از آنها را به پنج سال زندان محکوم کرده است. تایید حکم پنج سال زندان این فعال مدنی و کارگری در حالی صورت گرفت که مقام‌های اجرایی استان خوزستان در روزهای گذشته وعده داده بودند که موضوع بازگشت به کار آقای بخشی را در «شورای تأمین» استان خوزستان مطرح خواهند کرد.
بازگشت هفت تپه به مالکیت دولت
براساس اعلام قوه قضاییه جمهوری اسلامی در ۱۸ اردیبهشت ۱۴۰۰، دادگاه مالکیت شرکت نیشگر هفت تپه را از بخش خصوصی گرفته و آن را به دولت بازگردانده است. اسماعیل بخشی در توییتی در این باره نوشت:
«هفت تپه را کارگران آزاد کردند»
